`Quality and Beitske`, Wapke Feenstra (ENG / NL)
HTV de IJsberg 1995
QUALITY, we’d all like to know exactly what it is. It’s a magic word that people utter when discussing a work of art or an artist. For many artists, quality is a judgement that dictates how they do things and whether they do things.
"Beitske has quality. No doubt about it. Everybody agrees. I look at Beitske, filled with admiration. We are spoiling her today because she is about to produce her one-hundred-thousandth litre of milk. A really special moment for a cow."
Niggendijker has mounted four exhibitions with ‘Quality’ as the theme. I went to Groningen to see the one on ‘Art Critics’. Four art critics were invited to fill a space with works by an artist of their choice. Elly Stegeman, Rutger Pontzen, Din Pieters and Wilma Süto chose respectively: Ellen Ligteringen, Liza May Post, Karin Arink and Erzsébet Baerveldt. The ‘Art Critics’ exhibition was the last in a series; the other three were entitled ‘The Teachers’, ‘The Museum Staff’ and the ‘Committee Members’. Personally, I think it’s a pity that artists weren’t asked to make a choice so that they could show what they see as quality. But according to Niggendijker, the other exhibitions that they organise provide plenty of opportunities for showing what artists want. Artists who would like to have a say in the debate are welcome in Groningen on 18 November, when the exhibition series closes with a seminar on ‘Quality’.
For the participants in the seminar, Niggendijker makes a choice from the people that they chose to choose the artists in the first place. So, there’s a lot of choosing going on in art, and if we choose well, we get quality – we hope. I wander around the exhibition with the word ‘quality’ etched on my retina. But it blocks my view. If I were allowed to choose from the artists in this exhibition, I would choose Lisa May Post, so I would award first prize to Rutger Pontzen. But art isn’t a contest. After a cup of tea, things look a bit brighter. I am still excited by ‘Adem’ by Lisa May Post: a girl sits in front of her bed, there is a campfire in her room. I saw the video earlier in Venice (Among Others), but here the impact is far more immediate. The film is now projected, rather than being shown on video. Projection is essential to convey the oppressive atmosphere with street sounds. These sounds don’t come from Groningen. I can hear trams. Another of her works is a video of a girl standing in front of a curtain; this is on show in a room adjoining the main hall. It makes me feel calm. Why shouldn’t you stand absolutely motionless now and then in front of a curtain? It seems so natural.
Wilma Süto chose Erzsébet Baerveldt. An interesting concept, according to the initiated. Fair enough, but I still find the manner of execution irritating. On display are three paintings that refer to a work by Countess Bathory, who lived in 16th-century Hungary. The symbolism is readable and there are some unexpected twists, but I also want to look, and I don’t much like what I see. Meantime, I have disclosed a couple of quality judgements of my own; apparently, I want to see things that I like – and I have to find them moving. And what I find moving is good. Simple as that! Luckily, committee member Tilly Buy comes to my aid. She said in de Volkskrant of 3 February 1995, that once all the arguments have been exhausted, all that’s left is personal taste: ‘But the clarity of the arguments plays a major role in whether they are respected by others.’
So, we need to be clear. Let’s go back to the beginning: What is quality? When does an artist deliver it? And why is one sort of quality recognised above another. Concepts like craftsmanship, content, power of expression, originality and experience and meaning are difficult to pin down. Every time we try to define the meaning of quality, we thicken the mist that surrounds it. I need to take a break.
The day after my visit to Niggerdijk I find myself standing face-to-face with Beitske, a thirteen-year-old pedigree cow with grey eyelashes. Beitske has quality. No doubt about it. Everybody agrees. I look at Beitske, filled with admiration. We are spoiling her today because she is about to produce her one-hundred-thousandth litre of milk. A really special moment for a cow. Beitske is showered with praise: she eats well, she sticks up for herself in the herd, she bears beautiful calves and she gives first-class milk. All these attributes have been in-bred in the course of a century by stringent selection, and Beitske has shown herself to be an outstanding specimen. But what makes her so special that she stands above any debate on quality? She does exactly what we expect of her – and just that little bit better than the rest. This thought makes me sad. So, quality isn’t exciting after all. We accept only what lies within and just beyond our expectations. And what lies just beyond our expectations is extra special. Quality that we don’t expect can whizz past us unnoticed. We miss out on the most exciting things simply because we are blinkered. This constrained field of vision is accepted as a fact of life by most mortals and it is being further constrained by ever-increasing specialisation. But Art wants to open it up, and even seems to have elevated it to the epitome of quality. Art critics will continue to spout words like ‘original, ground-breaking, unexpected, different’.
Here is what Nicolaas Dings, one of the committee members who made the choice for the third exhibition, has to say about his encounter with the work of Ada Dispa and Herman Brethouwer: ‘Was this meant as tongue-in-cheek, or was it “real” art? My inability to pigeon-hole the work, however, changed to curiosity. It attached itself to my retina. Art that draws that kind of response from the viewer definitely has “quality”.’(Nicolaas Dings in an interview with Corien Ligtenberg). Are we artists really capable of casting off our blinkers and looking around? Is that where quality lies? I would so like to believe this. But, a communication expert that I spoke to says it is nonsense.
NL
`Kwaliteit en Beitske`
KWALITEIT, we willen het allemaal hebben en niemand weet precies wat het is. Het is een magisch woord dat over de kunstenaar en het kunstwerk wordt uitgesproken. Dit oordeel bepaalt voor veel kunstenaars hoe ze het zullen gaan doen en of ze het gaan maken.
Niggendijker heeft vier tentoonstellingen gemaakt met als thema ‘Kwaliteit’. Ik ben naar Groningen gereisd om de tentoonstelling ‘de Recensenten/Critici’ te bekijken. Vier recensenten/critici mochten ieder een ruimte vullen met de kunstenaar van hun keuze. Elly Stegeman, Rutger Pontzen, Din Pieters, Wilma Süto kozen respectievelijk: Ellen Ligteringen, Liza May Post, Karin Arink en Erzsébet Baerveldt. De tentoonstelling is de laatste in de reeks, eerder waren ‘de Opleiders’, de ‘Museummedewerkers’ en ‘de Commissieleden’ te zien. Dat er niet aan kunstenaars is gevraagd om een keuze te maken waarin ze laten zien aan wie zij kwaliteit toekennen, vind ik jammer. Maar volgens kunstenaars initiatief Niggendijker is er in de andere tentoonstellingen die ze organiseren voldoende gelegenheid om te tonen wat kunstenaars willen tonen. Kunstenaars die zich graag willen mengen in de discussie rondom kwaliteit kunnen op 18 november aanstaande naar Groningen afreizen. De tentoonstellingsreeks wordt dan afgesloten met een symposium over ‘Kwaliteit’.
Niggendijker maakt voor de deelnemers aan het symposium een keuze uit de mensen die zij hebben gekozen om de kunstenaars uit te kiezen. Er wordt dus veel gekozen in de kunst en als we goed kiezen dan ontstaat er kwaliteit, hopen we. Ik loop door de tentoonstelling met het woord kwaliteit op mijn netvlies en dan kun je niet kijken. Als ik zou mogen kiezen uit deze tentoonstelling dan zou ik Lisa May Post kiezen en geef ik Rutger Pontzen dus de eerste prijs. Maar kunst is geen wedstrijd en na een kop thee gaat het beter. Ik blijf geboeid door het werk ‘Adem’ van Lisa May Post, het meisje zit voor haar bed en er is een kampvuurtje in haar kamer. Ik heb de opname eerder gezien in Venetië (Among Others), maar hier raakt het me veel directer. Dat de film nu wordt geprojecteerd, en niet op video wordt vertoond, is essentieel voor de beklemmende sfeer met straatgeluiden. De geluiden komen niet uit Groningen, er zijn trams te horen. Een ander werk van haar is een video van een meisje dat voor een gordijn staat; deze wordt getoond in de zijruimte van de hal. Ik word er rustig van, waarom zou je niet af en toe, een paar uur doodstil voor een gordijn gaan staan, het lijkt zo gewoon.
Wilma Süto koos voor Erzsébet Baerveldt. Dat het concept volgens ingewijden interessant is, neem ik voor lief, ik blijf me storen aan de manier waarop de schilderijen zijn uitgevoerd. Er worden drie schilderijen getoond die refereren naar een schilderij van gravin Bathory, die in de zestiende eeuw in Hongarije leefde. De symboliek is te lezen en er zijn onverwachte wendingen, maar ik wil ook kijken en dat wat ik zie bevalt me niet. Ondertussen heb ik een paar kwaliteitsoordelen laten vallen; ik wil blijkbaar iets zien wat me bevalt en dat moet me raken. En wat mij raakt dat is dan goed. Simpel. Gelukkig komt commissielid Tilly Buy me te hulp, zij zegt in de Volkskrant van 3 februari 1995, dat als de argumenten uitgeput zijn, niets rest dan een persoonlijk oordeel. ‘Maar de helderheid van de argumenten maakt voor een goed deel uit of een ander voor die mening respect zal opbrengen.’
Wij moeten dus helder zijn. Terug naar de basis: wat is kwaliteit? Wanneer levert een kunstenaar kwaliteit? En waarom wordt de ene kwaliteit eerder herkend dan de andere. Begrippen als vakmanschap, inhoud, zeggingskracht, oorspronkelijkheid en de ‘belevenissen en betekenissen’ zijn geen van alle scherp te stellen. Elke poging om de kwaliteit te vatten levert nog meer mist op. Ik wil er even tussenuit.
De dag na mijn bezoek aan Niggerdijk sta ik oog in oog met Beitske. Beitske is een dertienjarige stamboekkoe met grijze wimpers. Beitske heeft kwaliteit, dat staat vast. Iedereen is het hierover eens. Ik kijk vol bewondering naar Beitske. Ze wordt speciaal vertroeteld omdat ze binnenkort haar honderdduizendste liter melk zal produceren en dat is voor een koe heel speciaal. Beitske wordt geprezen om haar eigenschappen, ze eet goed, ze kan zich goed weren in de kudde, ze baart mooie kalveren en ze geeft veel hoogwaardige melk. Al deze eigenschappen zijn er in de loop van deze eeuw, door strenge selecties, in gefokt en nu blijkt Beitske een bijzonder exemplaar te zijn. Maar wat maakt haar dan zo bijzonder dat ze boven elke kwaliteitsdiscussie is komen te staan? Ze doet precies wat wij van haar verwachten en doet dat net iets beter dan de andere. Deze gedachte maakt mij triest. Kwaliteit is dus niet spannend. Alleen wat in en naast het verwachte gebied ligt, komt bij ons binnen. En dat wat er naast ligt lijkt dat erg bijzonder. De kwaliteiten die wij niet verwachten kunnen onopgemerkt voorbijvliegen. Wij missen de meest spannende dingen eenvoudigweg omdat we ze niet herkennen. Dit blinde terrein wordt door de meeste stervelingen gewoon geaccepteerd omdat het nu eenmaal een gevolg is van het leven en wordt versterkt door steeds verder gaand specialisme. Maar de kunst wil dit terrein ontginnen, het lijkt binnen de kunst zelfs tot het summum van kwaliteit te zijn verheven. De kunst blijft strooien met termen als ‘origineel, oorspronkelijk, op het verkeerde been gezet, grensverleggend, onverwacht, anders’.
Nicolaas Dings, een van de commissieleden die bij de derde tentoonstelling een keuze mocht maken, beschrijft zijn ontmoeting met het werk van Ada Dispa en Herman Brethouwer als volgt: ‘Was dit tongue in cheek bedoeld, of was het “echte” kunst? Het onvermogen om het werk in te delen veranderde echter in nieuwsgierigheid. Het werk hechtte zich op mijn netvlies. Kunst die een dergelijke reactie bij de beschouwer oproept, bezit ontegenzeggelijk “kwaliteit”.’(Nicolaas Dings in een interview met Corien Ligtenberg). Zijn wij in de kunst dan echt in staat om ons blinde terrein te ontginnen? En ligt daar dan de kwaliteit? Ik wil het zo graag geloven, maar volgens een geraadpleegde communicatiedeskundige is het onzin.
HTV de IJsberg 1995
QUALITY, we’d all like to know exactly what it is. It’s a magic word that people utter when discussing a work of art or an artist. For many artists, quality is a judgement that dictates how they do things and whether they do things.
"Beitske has quality. No doubt about it. Everybody agrees. I look at Beitske, filled with admiration. We are spoiling her today because she is about to produce her one-hundred-thousandth litre of milk. A really special moment for a cow."
Niggendijker has mounted four exhibitions with ‘Quality’ as the theme. I went to Groningen to see the one on ‘Art Critics’. Four art critics were invited to fill a space with works by an artist of their choice. Elly Stegeman, Rutger Pontzen, Din Pieters and Wilma Süto chose respectively: Ellen Ligteringen, Liza May Post, Karin Arink and Erzsébet Baerveldt. The ‘Art Critics’ exhibition was the last in a series; the other three were entitled ‘The Teachers’, ‘The Museum Staff’ and the ‘Committee Members’. Personally, I think it’s a pity that artists weren’t asked to make a choice so that they could show what they see as quality. But according to Niggendijker, the other exhibitions that they organise provide plenty of opportunities for showing what artists want. Artists who would like to have a say in the debate are welcome in Groningen on 18 November, when the exhibition series closes with a seminar on ‘Quality’.
For the participants in the seminar, Niggendijker makes a choice from the people that they chose to choose the artists in the first place. So, there’s a lot of choosing going on in art, and if we choose well, we get quality – we hope. I wander around the exhibition with the word ‘quality’ etched on my retina. But it blocks my view. If I were allowed to choose from the artists in this exhibition, I would choose Lisa May Post, so I would award first prize to Rutger Pontzen. But art isn’t a contest. After a cup of tea, things look a bit brighter. I am still excited by ‘Adem’ by Lisa May Post: a girl sits in front of her bed, there is a campfire in her room. I saw the video earlier in Venice (Among Others), but here the impact is far more immediate. The film is now projected, rather than being shown on video. Projection is essential to convey the oppressive atmosphere with street sounds. These sounds don’t come from Groningen. I can hear trams. Another of her works is a video of a girl standing in front of a curtain; this is on show in a room adjoining the main hall. It makes me feel calm. Why shouldn’t you stand absolutely motionless now and then in front of a curtain? It seems so natural.
Wilma Süto chose Erzsébet Baerveldt. An interesting concept, according to the initiated. Fair enough, but I still find the manner of execution irritating. On display are three paintings that refer to a work by Countess Bathory, who lived in 16th-century Hungary. The symbolism is readable and there are some unexpected twists, but I also want to look, and I don’t much like what I see. Meantime, I have disclosed a couple of quality judgements of my own; apparently, I want to see things that I like – and I have to find them moving. And what I find moving is good. Simple as that! Luckily, committee member Tilly Buy comes to my aid. She said in de Volkskrant of 3 February 1995, that once all the arguments have been exhausted, all that’s left is personal taste: ‘But the clarity of the arguments plays a major role in whether they are respected by others.’
So, we need to be clear. Let’s go back to the beginning: What is quality? When does an artist deliver it? And why is one sort of quality recognised above another. Concepts like craftsmanship, content, power of expression, originality and experience and meaning are difficult to pin down. Every time we try to define the meaning of quality, we thicken the mist that surrounds it. I need to take a break.
The day after my visit to Niggerdijk I find myself standing face-to-face with Beitske, a thirteen-year-old pedigree cow with grey eyelashes. Beitske has quality. No doubt about it. Everybody agrees. I look at Beitske, filled with admiration. We are spoiling her today because she is about to produce her one-hundred-thousandth litre of milk. A really special moment for a cow. Beitske is showered with praise: she eats well, she sticks up for herself in the herd, she bears beautiful calves and she gives first-class milk. All these attributes have been in-bred in the course of a century by stringent selection, and Beitske has shown herself to be an outstanding specimen. But what makes her so special that she stands above any debate on quality? She does exactly what we expect of her – and just that little bit better than the rest. This thought makes me sad. So, quality isn’t exciting after all. We accept only what lies within and just beyond our expectations. And what lies just beyond our expectations is extra special. Quality that we don’t expect can whizz past us unnoticed. We miss out on the most exciting things simply because we are blinkered. This constrained field of vision is accepted as a fact of life by most mortals and it is being further constrained by ever-increasing specialisation. But Art wants to open it up, and even seems to have elevated it to the epitome of quality. Art critics will continue to spout words like ‘original, ground-breaking, unexpected, different’.
Here is what Nicolaas Dings, one of the committee members who made the choice for the third exhibition, has to say about his encounter with the work of Ada Dispa and Herman Brethouwer: ‘Was this meant as tongue-in-cheek, or was it “real” art? My inability to pigeon-hole the work, however, changed to curiosity. It attached itself to my retina. Art that draws that kind of response from the viewer definitely has “quality”.’(Nicolaas Dings in an interview with Corien Ligtenberg). Are we artists really capable of casting off our blinkers and looking around? Is that where quality lies? I would so like to believe this. But, a communication expert that I spoke to says it is nonsense.
NL
`Kwaliteit en Beitske`
KWALITEIT, we willen het allemaal hebben en niemand weet precies wat het is. Het is een magisch woord dat over de kunstenaar en het kunstwerk wordt uitgesproken. Dit oordeel bepaalt voor veel kunstenaars hoe ze het zullen gaan doen en of ze het gaan maken.
Niggendijker heeft vier tentoonstellingen gemaakt met als thema ‘Kwaliteit’. Ik ben naar Groningen gereisd om de tentoonstelling ‘de Recensenten/Critici’ te bekijken. Vier recensenten/critici mochten ieder een ruimte vullen met de kunstenaar van hun keuze. Elly Stegeman, Rutger Pontzen, Din Pieters, Wilma Süto kozen respectievelijk: Ellen Ligteringen, Liza May Post, Karin Arink en Erzsébet Baerveldt. De tentoonstelling is de laatste in de reeks, eerder waren ‘de Opleiders’, de ‘Museummedewerkers’ en ‘de Commissieleden’ te zien. Dat er niet aan kunstenaars is gevraagd om een keuze te maken waarin ze laten zien aan wie zij kwaliteit toekennen, vind ik jammer. Maar volgens kunstenaars initiatief Niggendijker is er in de andere tentoonstellingen die ze organiseren voldoende gelegenheid om te tonen wat kunstenaars willen tonen. Kunstenaars die zich graag willen mengen in de discussie rondom kwaliteit kunnen op 18 november aanstaande naar Groningen afreizen. De tentoonstellingsreeks wordt dan afgesloten met een symposium over ‘Kwaliteit’.
Niggendijker maakt voor de deelnemers aan het symposium een keuze uit de mensen die zij hebben gekozen om de kunstenaars uit te kiezen. Er wordt dus veel gekozen in de kunst en als we goed kiezen dan ontstaat er kwaliteit, hopen we. Ik loop door de tentoonstelling met het woord kwaliteit op mijn netvlies en dan kun je niet kijken. Als ik zou mogen kiezen uit deze tentoonstelling dan zou ik Lisa May Post kiezen en geef ik Rutger Pontzen dus de eerste prijs. Maar kunst is geen wedstrijd en na een kop thee gaat het beter. Ik blijf geboeid door het werk ‘Adem’ van Lisa May Post, het meisje zit voor haar bed en er is een kampvuurtje in haar kamer. Ik heb de opname eerder gezien in Venetië (Among Others), maar hier raakt het me veel directer. Dat de film nu wordt geprojecteerd, en niet op video wordt vertoond, is essentieel voor de beklemmende sfeer met straatgeluiden. De geluiden komen niet uit Groningen, er zijn trams te horen. Een ander werk van haar is een video van een meisje dat voor een gordijn staat; deze wordt getoond in de zijruimte van de hal. Ik word er rustig van, waarom zou je niet af en toe, een paar uur doodstil voor een gordijn gaan staan, het lijkt zo gewoon.
Wilma Süto koos voor Erzsébet Baerveldt. Dat het concept volgens ingewijden interessant is, neem ik voor lief, ik blijf me storen aan de manier waarop de schilderijen zijn uitgevoerd. Er worden drie schilderijen getoond die refereren naar een schilderij van gravin Bathory, die in de zestiende eeuw in Hongarije leefde. De symboliek is te lezen en er zijn onverwachte wendingen, maar ik wil ook kijken en dat wat ik zie bevalt me niet. Ondertussen heb ik een paar kwaliteitsoordelen laten vallen; ik wil blijkbaar iets zien wat me bevalt en dat moet me raken. En wat mij raakt dat is dan goed. Simpel. Gelukkig komt commissielid Tilly Buy me te hulp, zij zegt in de Volkskrant van 3 februari 1995, dat als de argumenten uitgeput zijn, niets rest dan een persoonlijk oordeel. ‘Maar de helderheid van de argumenten maakt voor een goed deel uit of een ander voor die mening respect zal opbrengen.’
Wij moeten dus helder zijn. Terug naar de basis: wat is kwaliteit? Wanneer levert een kunstenaar kwaliteit? En waarom wordt de ene kwaliteit eerder herkend dan de andere. Begrippen als vakmanschap, inhoud, zeggingskracht, oorspronkelijkheid en de ‘belevenissen en betekenissen’ zijn geen van alle scherp te stellen. Elke poging om de kwaliteit te vatten levert nog meer mist op. Ik wil er even tussenuit.
De dag na mijn bezoek aan Niggerdijk sta ik oog in oog met Beitske. Beitske is een dertienjarige stamboekkoe met grijze wimpers. Beitske heeft kwaliteit, dat staat vast. Iedereen is het hierover eens. Ik kijk vol bewondering naar Beitske. Ze wordt speciaal vertroeteld omdat ze binnenkort haar honderdduizendste liter melk zal produceren en dat is voor een koe heel speciaal. Beitske wordt geprezen om haar eigenschappen, ze eet goed, ze kan zich goed weren in de kudde, ze baart mooie kalveren en ze geeft veel hoogwaardige melk. Al deze eigenschappen zijn er in de loop van deze eeuw, door strenge selecties, in gefokt en nu blijkt Beitske een bijzonder exemplaar te zijn. Maar wat maakt haar dan zo bijzonder dat ze boven elke kwaliteitsdiscussie is komen te staan? Ze doet precies wat wij van haar verwachten en doet dat net iets beter dan de andere. Deze gedachte maakt mij triest. Kwaliteit is dus niet spannend. Alleen wat in en naast het verwachte gebied ligt, komt bij ons binnen. En dat wat er naast ligt lijkt dat erg bijzonder. De kwaliteiten die wij niet verwachten kunnen onopgemerkt voorbijvliegen. Wij missen de meest spannende dingen eenvoudigweg omdat we ze niet herkennen. Dit blinde terrein wordt door de meeste stervelingen gewoon geaccepteerd omdat het nu eenmaal een gevolg is van het leven en wordt versterkt door steeds verder gaand specialisme. Maar de kunst wil dit terrein ontginnen, het lijkt binnen de kunst zelfs tot het summum van kwaliteit te zijn verheven. De kunst blijft strooien met termen als ‘origineel, oorspronkelijk, op het verkeerde been gezet, grensverleggend, onverwacht, anders’.
Nicolaas Dings, een van de commissieleden die bij de derde tentoonstelling een keuze mocht maken, beschrijft zijn ontmoeting met het werk van Ada Dispa en Herman Brethouwer als volgt: ‘Was dit tongue in cheek bedoeld, of was het “echte” kunst? Het onvermogen om het werk in te delen veranderde echter in nieuwsgierigheid. Het werk hechtte zich op mijn netvlies. Kunst die een dergelijke reactie bij de beschouwer oproept, bezit ontegenzeggelijk “kwaliteit”.’(Nicolaas Dings in een interview met Corien Ligtenberg). Zijn wij in de kunst dan echt in staat om ons blinde terrein te ontginnen? En ligt daar dan de kwaliteit? Ik wil het zo graag geloven, maar volgens een geraadpleegde communicatiedeskundige is het onzin.
